Webtool Lange lokadressen

Bij de Friese Modelbaan Club wordt op een deel van de modelbaan digitaal gereden. Het aantal leden dat de overstap maakt naar digitale modeltreinbesturing neemt nog steeds toe. Om het mogelijk te maken dat iedereen zijn/haar trein op de baan kan zetten zonder dat het tot adresconflicten komt ontstond de noodzaak om iedereen een adresbereik toe te kennen. Dit kon uiteindelijk alleen wanneer we de overstap maakten naar lange lokadressen (4-cijferig).

Om met lange lokadressen te kunnen werken moet de lokdecoder daar op worden ingesteld. Daarbij komt nog dat een lang lokadres in 2 CV-waarden van de decoder moet worden ingesteld. Bij moderne rijregelaars, zoals de multiMAUS, gaat dat redelijk eenvoudig. Bij de wat oudere rijregelaars moeten de beide CV-waarden handmatig worden ingevoerd. Daartoe moet een lang lokadres worden omgerekend naar 2 CV-waarden. Dat rekenwerk kost de meeste mensen nog de nodige moeite. Aangezien de computer heel goed is in rekenen, presenteren wij hier een handig webtool om de berekeningen eenvoudig te kunnen uitvoeren.

Benodigdheden

• Een digitaal systeem waarmee CV-waarden kunnen worden geprogrammeerd en uitgelezen. Het uitlezen van CV-waarden is niet een strikte voorwaarde. Maar is wel handig om te kunnen bepalen op welk lokadres een decoder staat ingesteld.

Beschrijving

Instellen lokdecoder op lange lokadressen

De fabrieksinstelling van een lokdecoder is dat deze werkt met korte lokadressen; 0-127. Maar omdat er rijregelaars zijn met maar 2 cijfers op het display kunnen weergeven, is het hoogste lokadres beperkt tot 99. Dit lokadres staat in CV1 van de decoder.
We kunnen ook gebruik maken van lange lokadressen. Het adresbereik loopt dan van 0 t/m 10239 (volgens NMRA DCC-standaard). Een lang lokadres moet moet in CV17 en CV18 worden ingesteld.

Een CV-waarde is een byte, welke bestaat uit 8 bits. Een byte kan een getal bevatten van maximaal 256. Om lange lokadressen te kunnen gebruiken zijn 2 bytes noodzakelijk. In NMRA DCC-decoders worden de CV's 17 en 18 gebruikt om lange lokadressen in op te slaan. Daartoe moet het lange lokadres dus worden omgerekend naar 2 bytes. Van het byte dat naar CV17 moet worden geschreven moeten de bits 7 en 6 nog de waarde 1 krijgen; er moet 0b11000000 (binair getal = 192 decimaal) bij worden opgeteld. Aan het byte voor CV18 hoeft niets te worden gewijzigd.

Daarmee zijn we er nog niet, want de decoder moet nog verteld worden dat hij gebruik moet maken van lange lokadressen. Daar is CV29 voor. Wanneer de decoder voldoet aan de NMRA DCC-standaard dan moet bit 5 van CV29 op 1 worden gezet. Als dat gedaan is, dan is de decoder ingesteld op het rijden met lange lokadressen.

Handmatige berekening

Voor de nieuwsgierigen onder ons, wordt in deze paragraaf uitgelegd hoe je de waarden voor CV17 en CV18 met de hand uitrekend.
We nemen als voorbeeld het (lange) lokadres 1967. Zoals gezegd kan in een CV een getal van maximaal 256 worden opgeslagen. Het lange lokadres moet daarom gedeeld worden door 256: 1967 / 256 = 7,68359375. We nemen nu het getal vóór de komma, dus in ons geval 7. Dit is de waarde die CV17 moet krijgen. Daarbij tellen we 192 bij (immers bit 7 en 6 moeten 1 zijn): 7 + 192 = 199. We programmeren 199 naar CV17.
De waarde voor CV18 berekenen we door van het lange lokadres te verminderen met het getal dat dat we eerder hebben uitgerekend vermenigvuldigd met 256: in ons geval 1967 - 7 * 256 = 175. We programmeren 175 naar CV18. Hiermee is het lange lokadres geprogrammeerd.
Tot slot moeten we nog bit 5 van CV29 op 1 zetten. Dit gaat het gemakkelijkst met behulp van de . Is bit 5 van CV29 al eens op 1 gezet, dan hoeft dat bij een nieuw lokadres niet nog eens te worden gezet. Dit is dus een eenmalige actie.

Webtool

Om het bovenstaande rekenwerk te vereenvoudigen en geen fouten te maken kunnen we gebruik maken van onderstaand een webtool voor die de berekeningen voor u uitvoert. Met deze webtool is het ook mogelijk om uitgelezen CV-waarden in te voeren. De Webtool berekend dan het lange lokadres voor u.