Buisbalgen

Moderne rijtuigen in binnen- en buitenland zijn sinds het einde van de jaren vijftig voorzien van rubber buisbalgen als rijtuigovergang. De oudere rijtuigen hadden vouwbalgen (harmonica's) bestaande uit een ijzeren geraamte bekleed met linnen doek om de reizigers een droge overgang tussen de rijtuigen te bieden. Deze vouwbalgen hadden als nadeel dat rangeerders steeds de vouwbalgen met elkaar moesten verbinden en vergrendelen. Bij een lange stam rijtuigen was dit een heel karwei. Daarom werd halverwege de jaren vijftig van de vorige eeuw een arbeidsvrij alternatief gezocht èn gevonden in de zogenaamde buisbalg. De Duitsers hebben hier de aanduiding 'Gummiwulsten' voor. De flexibele, holle rubber buisbalgen sluiten tegenelkaar gedrukt de wagenovergang af en behoeven niet te worden uitgevouwen of vergrendeld. De uitvinding werd al snel standaard op alle rijtuigen van alle spoorwegmaatschappijen. In Duitsland werden de buisbalgen sinds 1952 toegepast, in Nederland begon de toepassing pas vanaf 1966 op de rijtuigen Plan W.

Beschrijving

Deze zwarte krimpkous met een ongekrompen diameter van Ø 1,6 mm is bij iedere elektronicawinkel te verkrijgen en kosten slechts één Euro per meter. Neemt u bij bijvoorbeeld Conrad Nederland grotere hoeveelheden af dan betaald u slechts euro 0,85 per meter.

Verwijder de imitatiebalg met de nodige voorzichtigheid van het rijtuig.
Knip stukjes krimpkous op dezelfde maat af als de verwijderde imitatiebalgen.
Per rijtuigwand zijn dus 3 stukjes krimpkous nodig.

Zijbalgen

De beide balgen naast de deur zijn elk 2,2 cm lang.
De onderzijde wordt scheef afgeknipt. In werkelijkheid is dit om de bufferschijven genoeg ruimte te geven. De bovenzijde van de krimpkous kan eventueel rond in worden geknipt; de kopbalg kan daar dan, net als in het grote voorbeeld, in komen te vallen. Het plaatje zegt meer dan vele woorden.

Vervolgens worden de stukjes krimpkous op de wagenkopwand vastgelijmd met een drupje secondenlijm. Om witte uitslag op het rubber te voorkomen is het beter UHU HART te gebruiken, ook een sneldrogende lijm en uitstekend geschikt in de modelbouw.

Bovenbalg

De bovenbalg is de balg boven de overgangsdeur.
Knip een stuk krimpkous van ongeveer 2 cm lengte. De einden worden scheef afgeknipt, zoals op de foto laat zien.
De kopbalg wordt met secondenlijm of UHU Hart boven de toegangsdeur vastgelijmt. Zorg daarbij dat de bovenbalg mooi in de V-vormige inkeping van de zijbalgen valt.

Test

Koppelt u nu de rijtuigen dan ziet u geen spleet meer tussen de balgen. De balgen worden zelfs een beetje ingedrukt. Uw rijtuigen hebben hiermee aanzienlijk aan realiteit gewonnen en rijden probleemloos door bogen en wissels.

Hoe ver u gaat met het verder superen van de rijtuigen (LED-verlichting, passagiers, gordijntjes voor de ramen) moet u natuurlijk zelf uitmaken. De eerste stap is gezet door de nieuwe buisbalgen. Net echt en niet duur!

© Wim Hoekema, Sneek